Eelco de Vink is betrokken bij alle initiatieven die impact hebben op het energienet in de regio. Daaronder vallen gemeentelijke projecten als de Regionale Energiestrategie en de Transitievisie Warmte, maar ook verduurzamingsplannen van bedrijven. Denk aan de installatie van zonnepanelen op een groot dak of de elektrificatie van een productieproces. Nu steeds meer bedrijven verduurzamen, rijst de vraag: kan Stedin dat wel aan?
Genoeg netcapaciteit
Eelco heeft eerst een geruststellende boodschap: in Bodegraven-Reeuwijk is voorlopig nog voldoende groei in energieverbruik en -opwek mogelijk. “De opwek en afname van energie gaan door dezelfde kabels,” legt hij uit. “Dus als ergens capaciteit is voor veel afname, zoals op een bedrijventerrein, dan is er ook veel capaciteit voor opwek.” Netcongestie is hier op dit moment niet aan de orde (zie kader).
Dit jaar is namelijk nog een extra verbinding aangelegd tussen station Waaiersluis en het middenspanningsstation in Broekvelden. Daarmee is er ruimte gecreëerd voor zonnepanelen op minimaal de helft van de grote daken in Bodegraven-Reeuwijk. “Op dit moment ligt ongeveer een kwart van de daken vol, dus er is genoeg ruimte voor de komende jaren.”
In Reeuwijk en de buitengebieden is nog iets meer werk te verrichten. Voor de ontwikkeling van bedrijventerrein Zoutman-West is Stedin met de gemeente in overleg om een extra middenspanningsstation te plaatsen. In het buitengebied is het energienet minder ‘zwaar’. Grote aansluitingen daar moeten op individueel niveau in overleg met Stedin.
Schaarste in tijd
De capaciteit op het net is dus niet het probleem. Wat wel schaars is: mankracht en materialen. “Dat geldt niet alleen voor ons als netbeheerder, maar ook voor bijvoorbeeld de installateurs van zonnepanelen en warmtepompen,” vertelt Eelco. “Om de plannen in de RES te halen moeten er gemiddeld 3 á 4 daken per week worden volgelegd. Dat gebeurt nu niet. En met elke week dat die ambitie niet gehaald wordt, groeit de berg die aan het einde moet worden ingehaald.”
Als die grote groep straks vlak voor de deadline elektrificeert, kan Stedin geen garantie geven dat het binnen de gewenste termijn lukt. “We kunnen niet alles tegelijk.”
Netcongestie
In het landelijk nieuws duikt steeds vaker het woord ‘netcongestie’ op, een file op het energienet. In sommige regio’s dreigt dit de energietransitie te vertragen. “Als er meer vraag naar of aanbod van energie is dan het energienet aankan, plant de netbeheerder de uitbreiding van het net in, maar de uitvoer kost tijd,” legt Eelco uit. “Om die tijd te overbruggen probeert de netbeheerder te onderzoeken wat er nog wel mogelijk is, bijvoorbeeld door afspraken te maken over de tijdstippen dat grote aansluitingen energie afnemen of opwekken. Lukt dat niet, dan is er sprake van netcongestie.”
Nieuwe aanvragen kunnen op dat moment niet worden verwerkt. “In Bodegraven-Reeuwijk is dit voorlopig niet aan de orde, maar we kunnen niet in de toekomst kijken. Daarom roepen we ondernemers op hun plannen te delen. Dan kunnen wij anticiperen op de vraag en is het energienet op tijd gereed voor de volgende grote aanvraag.”
Aan de slag
Er zijn twee dingen die je als ondernemer kunt doen om zeker te weten dat jij kunt verduurzamen op het moment dat het jou uitkomt. Het eerste is simpelweg op tijd contact opnemen met Stedin, zelfs als de uitvoering nog ver in de toekomst ligt. “Dat helpt ons te anticiperen op de vraag. Als jij bijvoorbeeld in juni 2023 gereed wil zijn, adviseren wij wanneer je de aanvraag rond moet hebben. Zo weet de ondernemer én de netbeheerder wanneer die aan de slag moet.”
Ook een collectieve aanpak met meerdere ondernemers vergroot de kans op een geslaagde afloop. “Collectieve projecten geven ons een completer beeld van de vraag en dus kunnen we de benodigde infrastructuur beter inschatten en de bijbehorende investeringen inplannen. Bovendien zijn die projecten meestal sneller rond en leveren ze ondernemers inkoopvoordeel op en een stukje ontzorging als er één iemand is die het coördineert.”
Voor ondernemers is de tijd van de kat uit de boom kijken voorbij, benadrukt Eelco. “De duurzaamheidsambities van de overheid worden steeds strikter. Ga aan de slag, informeer de netbeheerder over je plannen, zodat we een gezamenlijk tijdpad kunnen maken.”
