De melkveehouderij van de familie Oostdam is genomineerd voor de Ondernemersprijs Midden-Holland. Dat hoeft niemand te verbazen: de familie haalt regelmatig de krant met hun duurzame ondernemingsdrang. Waar komen die initiatieven telkens vandaan? “We ondernemen vooruit,” zegt zoon Niels. “Dat maakt het bedrijf veel leuker.”
door Key Tengeler
In 2019 legde de familie Oostdam haar daken vol met zonnepanelen. In 2020 startte ze een eigen melkfabriekje op de boerderij om de keten tussen koe en consument zo kort mogelijk te maken. Een jaar later mocht het bedrijf de Duurzaamheidspluim van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk in ontvangst nemen. De familie denkt aan het welzijn van de koe, levert aan lokale horeca en retail en maakte een deal met onder andere Picnic om de verse melk te verspreiden.
Het is al een imposante rits aan duurzame initiatieven, maar aan de keukentafel bij Jorden, Yvonne en Niels blijkt dat de ambitie zich niet beperkt tot energiegebruik of melkverkoop. “De gedachte van kringlooplandbouw loopt door ons hele bedrijf,” zegt Niels.
Plezier in hergebruik
Neem bijvoorbeeld het strooisel dat wordt gebruikt om de koeienstallen comfortabel te maken; dat is een restproduct van de dierenartspraktijk in Bodegraven. “Wat ze daar uit de paardenstallen halen bij het schoonmaken, is een ideaal ligbed voor de koeien,” legt Yvonne uit. “Het is zaagsel met hier een daar een drol, die het geheel wat zachter en vochtiger maken. Voor een koe is dat heerlijk, en die heeft gelijk meer grip om op te staan.”
Andersom brengt melkveehouderij Oostdam een eigen restproduct weer als voedingstof in omloop: een deel van de koeienmest gaat naar de Volkstuinvereniging Bodegraven ende tuinen van particulieren. Yvonne: “De koeienmest gaat door een soort pers die de vezels en het sap van elkaar scheidt. De vezels vormen een soort mestkorrels die nauwelijks stinken. Ze gaan in stevige zakken, die met een statiegeldsysteem worden hergebruikt. Het kost ons wat tijd en moeite, maar we hebben er veel plezier in.”
Ook in de melkproductie zoekt de familie naar hergebruik. De flessen zijn van recyclebaar plastic en er wordt alleen verpakt op bestelling, zodat er geen verspilling is. “We hebben een deal met een melkfabriek dat zij afnemen wat we zelf niet kwijt kunnen. En er gaan altijd een paar dozen naar de Voedselbank,” zegt Jorden.
Melk met een verhaal
Naast de focus circulaire landbouw probeert de melkveehouderij de eigen zuivel een gezicht te geven. “Normaal is melk een anoniem product. De melk van alle boeren komt in een fabriek op één grote hoop,” legt Jorden uit. “Wij halen de melk uit die anonimiteit. Je krijgt melk van de koe die je zelf in de wei ziet lopen.”
Zo organiseerde de familie afgelopen jaar een ‘drive-koe’, waarbij iedereen coronaproof een kijkje kon nemen op de boerderij. En de kinderen van kinderopvang Het Tuinhuis komen elke maandag zelf hun melk voor de week halen met de bakfiets. Yvonne: “Ze vinden het hartstikke leuk en interessant om te zien waar hun melk vandaan komt.”
Ook in de supermarktschappen is duidelijk aan het etiket te zien wanneer de melk van boerderij Oostdam komt. En dat zal alleen maar duidelijker worden. “We zijn bezig met allerlei data die we met QR-codes op de verpakkingen kunnen delen,” vertelt Jorden. “Bijvoorbeeld van welke koe de melk is, wat die heeft gegeten, wanneer ze gekalfd heeft – zelfs welk weer het was tijdens het melken! De data is er, we moeten alleen nog bepalen waar consumenten behoefte aan hebben.”
Voorhoede
De volgende stappen staan alweer in de steigers. Kan de boerderij het label ‘melkfabriek’ krijgen om ook ziekenhuizen en verzorgingstehuizen te bedienen? Kunnen ze naast melk en room ook yoghurt maken? Hoe zit het dan met de opslagruimte? “Met elk onderdeel heb je er een vak bij,” zegt Yvonne. “Dat moet je willen, maar wij vinden dat juist leuk.” “Bovendien wordt traditionele landbouw steeds kwetsbaarder,” voegt Niels toe. “Wij denken daarbij niet in problemen, maar geloven in kansen. Hopelijk levert dat uiteindelijk ook wat op!”
Bron: www.kijkopbr.nl
